اهرام مصر

آرامگاه فراعنه بزرگ اهرام عظیمی بود . بناهای بسیار بزرگی از سنگ که برای نگهداری دائمی پیکر فرعون طراحی شده بودند . این اهرام در جیزه ، منطقه ای خارج از شهر باستانی ممفیس در غرب رود نیل قرار داشتند . این اهرام نه تنها آرامگاه فراعنه ، بلکه نمادی از قدرت عظیم و همیشگی فرعون بود . روند ساختن اهرام خود نشاندهنده این بود که حاکم در تنظیم منابع کشور چقدر با کفایت است . فراعنه سلطنت قدیم اهرام متعددی ساختند به طوری که این دوره را عصر اهرام می نامند.طی دوره سلطنت قدیم ، معمار اصلی فرعون مسئول طراحی آرامگاه وی بود . یکی از وظایف او این بود که مطمئن شود که مطابق رسوم مصر باستان مدخل ورودی آرامگاه رو به شمال باشد . برای انجام این وظیفه ، معمار از دانش نجوم استفاده می کرد . ابتدا کارگران با خشت گلی دیواری گرد می ساختند تا یک افق مصنوعی به وجود بیاید . هنگام شب دستیار معمار در حالی که در مرکز دایره ایستاده بود ، محلی را که ستاره ای در آسمان طلوع می کرد ، مشخص می نمود . هنگام سحر نیز محل غروب ستاره را مشخص می کرد . سپس از این دو نقطه دو خط به مرکز دایره کشیده می شد و زاویه حاصل بین این دو خط نصف می شد . خط نیمساز زاویه رو به شمال حقیقی بود .مصری ها ریاضیات را به وجود آوردند تا در ساختن اهرام به انها کمک کند . قبل از اقدام به ساختن اهرام آن ها باید محاسبه می کردند که برای ساخت هرم چه مقدار سنگ لازم است ، دیواره ها باید دقیقا با چه زاویه ای ساخته شوند و تامین غذای کارگران ، فرعون چه مقدار غذا باید تهیه کند . به این ترتیب آن ها نظام کتابت ارقام را بر اساس عد ده _ شبیه به نظام ده دهی امروزی _ ابداع کردند . همچنین کسر را به وجود آوردند و برای تسهیل شمارش ، جمع و تفریق از تلفیق کسر و عدد صحیح استفاده می کردند . مصری ها فرمول هایی برای اندازه گیری مساحت مربع ، مثلث، دایره و نیز حجم استوانه ، کره و هرم به دست آوردند .آرامگاه های فراعنه ابتدایی همگی چهارگوشهای بزرگ و یک طبقه ای بود که از خشت ساخته شده بود و به ان " مصطبه " می گفتند . نخستین هرم برای " زوسر " ( جوسر ) نخستین فرعون مقتدر سلطنت قدیم و بنیانگذار سلسله سوم ساخته شد معمار اعظم فرعون " ایمحوتپ " بر ساخت ان نظارت می کرد . ایمحوتپ برای بقای ساختمان آرامگاه تصمیم گرفت از سنگ به جای آجر گلی استفاده کند . سپس او ساخت یک مصطبه مربعی شکل را آغاز کرد ، سپس به تدریج طبقات کوچک تری روی آن ساخت ، تا هرم پله پله عظیم ساخته شد . ارتفاع این هرم حدود شصت متر بود و نخستین بنای سنگی عظیم در جهان به شمار می رود .با گذشت زمان ، طرح هرمها تغییر یافت و فرمانروایان ساختن هرمهایی با دیواره های صاف را آغاز کردند . هر یک از اهرام یک قاعده مستطیلی شکل و چهار وجه صاف مثلثی داشت که در قله هرم به یکدیگر می رسیدند . نخستین فرمانروایی که چنین هرمی ساخت " سنفرو " ، بینانگذار سلسله چهارم بود . هرم او به مراتب بزرگتر از هرم " زوسر " و " خوفو " ، پسر " سنفرو " بزرگ ترین هرم را در سال 2500 قبل از میلاد ساخت . این هرم را هرم اعظم می نامیدند .

هرم اعظم

هنگامی که ساخت هرم اعظم به پایان رسید ، قله ان تقریبا صد و پنجاه متر بالاتر از سطح زمین بود و بیش از سیزده هکتار مساحت داشت . در ساخت هرم اعظم بیش از دو میلیون تخته سنگ به کار رفته بود و هرم توسط کارگران بدون کمک حیوانات ، ابزار تخصصی یا حتی چرخ ساخته شد . بر اساس گفته " ژان فرانسوا شامپو لیون " : " هیچ کس در دنیای کهن و یا دنیای امروزی مثل مصری های باستان درکی این چنین عالی و والا از هنر ساختمان نداشته است . "مورخان معتقدند که برای ساختن هرم اعظم حدود صد هزار کارگر به مدت بیست سال کار کرده اند . اغلب کسانی که به عنوان کارگر ساختمانی در مصر باستان کار می کردند ، رعایایی بودند که در فصل طغیان نیل که نمی توانستند در مزارع کشت و زرع کنند ، در اهرام کار می کردند . علاوه بر کارگران کاتبان ، نقشه برداران ، نجاران و حجاران نیز در اهرام کار می کردند . از هیچ برده ای برای کار استفاده نمی شد تا بعد ا که فراعنه مصر امپراطوری مصر را به وجود آوردند و اسیران جنگی زیادی با خود آورند .هنگامی که محل هرم انتخاب می شد ، کارگران برای یافتن و حمل سنگ بسیج می شدند . بعضی از سنگ ها سنگ خارا بود که از " آسوان " ، حدود ششصد کیلو متری جنوب ، آورده می شدند . صنعتگران بسیار ماهر برای شکل دادن تخته سنگهای عظیم الجثه از ابزار ساده مسی و سنگی استفاده می کردند . این کار به حدی دشوار بود که ان ها را به گروه های ساختمانی مختلف از قبیل " گروه شکیبا " و " گروه زورمند " تقسیم می کردند . پس از شکل دادن تخته سنگها ، آن ها را که حدود 2/5 تن وزن داشتند ، روی ارابه های چوبی می گذاشتند و با طناب می بستند . این ارابه ها با مسیری که با الوار فرش شده بود ، به سوی رود نیل کشیده می شد . در ان جا سنگ ها را روی کر جی های خاصی که با شن پر شده بودند ، می گذاشتند و به محل آرامگاه می بردند . در محل آرامگاه سنگها را تخلیه می کردند و روی سطوح شیبدار بزرگ بالا می کشیدند ، این اهرام که از دور در آسمان جلوه گر می شدند ، نماد سلطه فراعنه قدیم بر تمام زندگی دنیوی و اخروی در مصر باستان بود .فراعنه با حکومت و نیز اعتبار مذهبیشان در مورد اقتصاد و سیاست مصر ، ایین مذهبی مصر و حتی این که کدام یک از مصریان امتیاز سفر زندگی بعد از مرگ را دارند تصمیم گیری می کردند . شاید در هیچ جای دیگری مثل " ممفیس " ، پایتخت مصر در دوره سلطنت قدیم ، نفوذ فراعنه تا این حد نمایان نبوده است.

چهارشنبه 21 اردیبهشت 1390 - 12:12:16 AM